De vliegbelasting

Op vakantie met het vliegtuig! Lange rijen bij de check-in balies om de enorme stroom aan toeristen naar hun vakantiebestemming te brengen. Helaas blijkt dat vliegen heel schadelijk is voor het milieu, met name de CO₂-uitstoot. Hoe wordt deze schade bepaald? Een voorbeeld om hier naar te kijken is waardering van het milieu. Hoeveel is een bos waard? En hoeveel ben je bereid te betalen voor schone lucht?

De Nederlandse luchthavens moeten uitbreiden om de toegenomen stroom vakantiegangers naar hun vakantiebestemming te brengen. Ga er vanuit dat een luchthaven wordt uitgebreid dicht bij jouw woonplaats en vliegtuigen dicht over jouw huis zullen vliegen om vlakbij te landen.

Lees de artikelen Ander vervoer van het thema Van alles te doen en Subsidie en belasting van het thema Iedereen praat mee.

1. Hoeveel ben je bereid te betalen per jaar om de bouw van deze luchthaven te voorkomen?

2. Hoeveel zou je willen ontvangen van de overheid zodat je vervuiling en de overlast accepteert? (en je blijft wonen waar je woont)

3. Vanuit de economische theorie moeten de antwoorden van vraag 1 en 2 aan elkaar gelijk zijn. Leg uit waarom dit zou moeten. Leg ook uit waarom dit niet het geval is bij jouw antwoorden.

Deze bereidheid tot betalen leidde in 2007 tot de invoering van een vliegbelasting in Nederland op vliegtickets binnen de Europese Unie van € 11,25. Op vliegreizen buiten de Europese Unie was de belasting € 45 per ticket. Uit onderzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu bleek dat een vliegbelasting van € 11,25 per ticket al grote gevolgen had… maar niet voor het milieu! In totaal besloten in 2007 al ruim 400.000 Nederlanders om niet meer te vliegen via Nederlandse luchthavens, maar te vliegen via Zaventem in Brussel of Weeze en Düsseldorf. België en Duitsland hadden namelijk geen vliegbelasting.

4. Leg het effect uit van de vliegbelasting op de totale milieuschade en de totale belastingopbrengsten.

De krant NRC publiceerde in 2018 een onderzoek van Natuur & Milieu. Daaruit komt de volgende figuur die de werkelijke kostprijs per gemiddeld vliegticket weergeeft indien er sprake is van een compensatie van alle milieuschade.

In 2021 wil de Nederlandse overheid opnieuw een vliegbelasting invoeren omdat de milieuschade te groot wordt.

5. Discussieer met elkaar en schrijf een aantal voorwaarden op zodat de nieuwe vliegbelasting ervoor zorgt dat:
- de belastingopbrengsten niet afnemen
- de totale CO₂-uitstoot zal dalen
Noteer de minimale hoogte van de vliegbelasting om dit doel te bereiken.

Betrek de volgende concepten in je antwoord: betalingsbereidheid, elasticiteit van de vraag, productie, de vraag naar arbeid en gevangenendilemma.